Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Pazar günü yapılan seçimlerde Sosyalist Parti’nin (PS) zaferiyle dördüncü dönemini garantiledi. Salı günü açıklanan resmi sonuçlara göre, oyların yüzde 98’i sayıldığında PS oyların yüzde 52’sini alarak önde giderken, en yakın rakibi Demokrat Parti (PD) yüzde 34’te kaldı. PS’nin 140 sandalyeli parlamentoda 82 sandalye elde etmesi bekleniyor, PD ise 52’de kalıyor.
Bu sonuçlar doğrulanırsa, Rama’nın partisi dört sandalyelik mevcut çoğunluğunu artırarak hükümeti rahatça kurabilecek. Bu da Rama’nın Arnavutluk’u 2030 yılına kadar Avrupa Birliği’ne sokma hedefi doğrultusunda çalışmaya devam etmesine olanak tanıyacak. Ancak uzmanlar, özellikle yolsuzlukla mücadele alanındaki eksiklikler göz önüne alındığında bu tarihin fazlasıyla iyimser olduğu görüşünde.
Ancak seçim sonuçları tartışmalı. Uluslararası gözlemciler seçimlerin adil olup olmadığına dair soru işaretleri bulunduğunu belirtti. Arnavutluk’un özel savcılığı seçimle ilgili 39 ayrı vakada soruşturma yürütüldüğünü, bunların çoğunun oy satın alma iddialarıyla ilgili olduğunu açıkladı. Hangi partilerin şüpheli olduğu ise belirtilmedi.
Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Kaja Kallas ve AB Genişlemeden Sorumlu Komiseri Oliver Varhelyi ortak açıklamalarında seçimin son derece kutuplaşmış bir ortamda yapıldığını, yarışan adaylar arasında eşit şartların bulunmadığını ve ‘seçim suçlarına’ yönelik iddiaların araştırılması gerektiğini vurguladı.
Muhalefetteki PD’nin lideri, eski başbakan ve cumhurbaşkanı Sali Berisha, seçim sonuçlarını tanımadıklarını açıkladı ve 16 Mayıs’ta başkent Tiran’da yapılacak Avrupa zirvesi günü protesto çağrısı yaptı. Berisha, herhangi bir somut kanıt sunmadan seçimlere hile karıştığını öne sürdü ve Rama’ya ‘narko-diktatör’ diyerek sert eleştiriler yöneltti. Rama’nın partisi ise suçlamaları reddederek Berisha’yı ‘yaşlanmış, umutsuz bir eski komünist siyasetçi’ olarak nitelendirdi.
Rama’nın gücü
2013’ten bu yana iktidarda olan Rama, 12 yıllık iktidarının sağladığı güçlü ağ, son dönemdeki ekonomik büyüme ve dağınık muhalefetin etkisiyle seçimi kazanması beklenen isimdi. Seçimden iki gün önce, 2015’ten 2024’e kadar olan tüm trafik, inşaat ve iş güvenliği cezalarını affetmesi de dikkat çekti.
Yolsuzluk skandalları ve zaman zaman yaşanan toplumsal huzursuzlukların Rama’nın oylarını azaltması bekleniyordu, ancak bu beklentiler gerçekleşmedi. Aksine, zaferin büyüklüğü bazı gözlemcileri şaşırttı.
Siyasi analist Lutfi Dervishi, “Hiç kimse tek bir partinin nitelikli çoğunluk elde edeceğini beklemiyordu. Bu, Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın en güçlü zamanlarını hatırlatıyor,” yorumunu yaptı.
Rama, İtalya’dan gelen göçmenleri kabul etmesi ve ABD’ye vize bekleyen Afganlara geçici barınma sağlaması gibi nedenlerle Batı ile ilişkilerde puan topladı. Ancak ülke içindeki seçmenler, Rama’nın ülkeyi bir kayırma sistemiyle yönettiğini, işsizlik ve uyuşturucu ticaretiyle bağlantılı yolsuzluğa karşı ciddi bir mücadele yürütmediğini düşünüyor. Onun döneminde yüz binlerce Arnavut, daha iyi bir gelecek arayışıyla yurtdışına göç etti.
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı öncülüğündeki uluslararası gözlem heyeti, iktidar partisinin kamu kaynaklarını seçim kampanyasında kötüye kullandığını belirtti. Devlet memurları ve diğer seçmenlere yönelik baskı ve sindirme vakalarının bildirildiğini de raporladı.
