ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in de aralarında bulunduğu Batılı dışişleri bakanları Perşembe günü Malta’da düzenlenen güvenlik toplantısında Rus mevkidaşları Sergei Lavrov’u Ukrayna’daki çatışmalar nedeniyle azarladı.
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) bakanlar zirvesinde Rusya’nın 2022’de Ukrayna’yı geniş çaplı işgali tartışmalara damgasını vurdu.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Andrii Sybiha ülkesinin var olma hakkı için savaştığını söyledi ve Rusya’nın etkinliğe katılımını sorgularken Lavrov’u “savaş suçlusu” olarak nitelendirdi.
“Rusya bir ortak değil, ortak güvenliğimiz için en büyük tehdittir. Rusya’nın AGİT’e katılımı Avrupa’daki iş birliği için bir tehdittir,” dedi.
Ukraynalı bakan geçen yıl Kuzey Makedonya’nın başkenti Üsküp’te düzenlenen AGİT zirvesini Lavrov’un katılımı nedeniyle boykot etmişti.
Kiev’in yakın müttefiklerinden Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski de Sybiha’nın konuşmasını destekledi ve zirvede yaptığı konuşmada Rus heyetine bir uyarıda bulundu.
“Rus imparatorluğunu yeniden inşa etmeye çalışıyorsunuz ve biz buna izin vermeyeceğiz. Yolun her santimetresinde size direneceğiz,” dedi.
Sybiha ve Sikorski Lavrov’un konuşmasından önce Estonya Dışişleri Bakanı ve diğer bazı diplomat ve yetkililerle birlikte salonu terk etti. Bu hareket Rusya’nın Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgalinden bu yana olağan hale geldi.
Lavrov, Batı’yı Rusya’ya “ortak düşman” muamelesi yaparak doğrudan bir çatışmayı kışkırtmakla suçladı ve gerilimin daha da tırmanabileceği uyarısında bulundu.
Şubat 2022’den bu yana bir AB ülkesine yaptığı ilk ziyarette Lavrov, “Sonuç Soğuk Savaş’ın reenkarnasyonu, ancak şimdi sıcak aşamaya tırmanma riski çok daha büyük” dedi. Rusya’nın en üst düzey diplomatı, mal varlığının dondurulması da dahil olmak üzere AB yaptırımları altında olmasına rağmen seyahat yasağına tabi değil.
‘Yanlış bilgi tsunamisi’
Dördüncü konuşmacı olan Lavrov konuşmasının ardından salonu terk etti ve Blinken Rus bakanın yokluğunu eleştirdi.
“Meslektaşımız Sayın Lavrov’un, bizim onu dinlediğimiz gibi bizi dinleme nezaketini göstermeyerek salonu terk etmesinden üzüntü duyuyorum. Ve tabii ki Rus meslektaşımız dinleyicileri yanlış bilgi tsunamisinde boğma konusunda çok usta,” dedi.
Lavrov’un “tırmanma” ile ilgili sözlerine atıfta bulunan Blinken, Kuzey Kore güçlerinin Rusya’ya konuşlandırılması, Ukrayna’ya saldırmak için orta menzilli bir balistik füzenin kullanılması, Moskova’nın nükleer silah kullanımı için eşiği düşürme hamlesi ve Ukrayna enerji altyapısına yönelik saldırılara değindi.
Blinken, “Sayın Lavrov, her üye devletin kendi seçimlerini yapma konusundaki egemenlik hakkından bahsetti,” dedi. “Mesele de tam olarak bu. Ukrayna’nın ve Ukrayna halkının gelecekle ilgili kendi seçimlerini yapma hakkı, bu seçimlerin Moskova’da ve Moskova tarafından yapılması değil.”
Lavrov ve Blinken’in etkinlikte bir araya gelmeleri planlanmamıştı.
Blinken Malta’ya, görevden ayrılan Biden yönetiminin son NATO toplantısına katıldığı Brüksel’den gelmişti. ABD’nin 20 Ocak’ta göreve başlayacak olan seçilmiş Başkanı Donald Trump, Ukrayna’daki savaşı “bir günde” durdurabileceğini iddia ederek Washington’un Kiev’e yardımı kesebileceği ve bir barış anlaşmasının parçası olarak Rusya’ya toprak bırakabileceği korkusunu uyandırdı.
AGİT, Soğuk Savaş döneminde Sovyet-Batı ilişkilerini kolaylaştırmak amacıyla 1975 yılında kurulan bir kuruluşun devamı niteliğinde. Dünya çapındaki çatışmaları ve seçimleri izlemek üzere gözlemciler gönderiyor ve üyelerin silah kontrolünden insan haklarına kadar pek çok konuda koordinasyon sağlamasına yardımcı oluyor.
Rusya’nın 2022’de Ukrayna’yı işgalinden bu yana örgüt, Moskova’nın bazı önemli kararları engellemek için veto hakkını kullanması nedeniyle sekteye uğradı. Lavrov geçen yıl AGİT’in “esasen NATO ve AB’nin bir uzantısı haline getirildiğini” iddia etti.
