6 Şubat 2023’te meydana gelen ve ikinci yılını geride bırakan Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından en az 53.537 kişi hayatını kaybetti.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın raporuna göre, depremin yaşandığı bölgelerde toplam 717.614 bina hasar aldı.
İletişim Başkanlığı tarafından depremin ikinci yılına yönelik hazırlanan son rakamlara göre, 651.958 kişi Ocak 2025 itibariyle konteyner kentlerde hayatını devam ettiriyor.
Depremin ilk gününden bu yana ise en yüksek 707.000 depremzede konteyner kentlerde barınma gerçekleştirdi. Bu rakamlar, son iki yılda konteyner kentlerde yaşayan yurttaşların sayısında sadece yüzde 7,78 oranında bir azalma görüldüğünü ortaya koyuyor.
204 geçici barına merkezi ile Hatay en çok konteyner kente sahip şehir durumunda. Bu konteyner kentlerde ise 218.379 kişi Ocak 2025 itibariyle yaşamaya devam ediyor.
Yeniden inşa çalışmaları kapsamında Hatay’da devlet tarafından yapımı tamamlanan 40.586 konutun ise sadece 13.233’ünün anahtarı teslim edildi. Ancak anahtarını teslim alan ailelerin yalnızca yüzde 53’ü (6994 aile) fiilen dairelerde oturmaya başladı.
Diğer illerdeki konteyner kent ve yaşayan sayıları
Hatay’ın ardından en çok konteyner kentin bulunduğu iller sırasıyla Malatya (75), Adıyaman (55), Kahramanmaraş (42), Gaziantep (11), Osmaniye (5) ve Adana, Kilis, Diyarbakır, Elazığ ile Şanlıurfa’da birer konteyner kent bulunuyor.
Malatya’daki 75 konteyner kentte toplamda 112.726 kişi yaşarken, Adıyaman’daki 55 konteynerde 118.204 kişi hayatına devam ediyor.
Yarısı kentte yarısı kırsaldaki konteyner kentlerde yaşayan Kahramanmaraş’ta ise toplamda 107.896 kişi bu barınma merkezlerinde yaşamını sürdürüyor.
Gaziantep’te bulunan 11 konteyner kentte 49.618 kişi, Osmaniye’deki 5 noktada ise 10.141 kişi yaşıyor.
Sadece bir tane konteyner kentin bulunduğu Şanlıurfa’da ise tek bir bölgede 20.668 kişi hayata devam etme mücadelesi veriyor.
Tek konteynerin bulunduğu diğer illerde ise Adana’da 892, Kilis’te 2947, Diyarbakır’da 3753, Elazığ’da 6734 kişi bu noktalarda hayata devam ediyor.
Kura usulü ev sahipliğinde anahtar teslim oranı yüzde 30,75
Depremin ardından başlatılan “konut seferberliği” kapsamında 30 Mayıs 2023’te başlayan “hak sahipliği” süreci 25 Aralık 2023’te tamamlandı.
Bu süreçte 845.00’den fazla “hak sahipliği” talebi alınırken, değerlendirilmeler sonucunda depremin etkilediği 11 ilde toplamda inşa edilecek 445.344 konut için hak sahipleri belirlendi.
24 Ocak 2025 itibariyle depremden etkilenen 11 ilde toplamda 201.431 konutun yapımı tamamlanıp hak sahiplerine teslim edildi ancak bunların yalnızca yüzde 30,75’i yani 61.957 konutun anahtarı hak sahiplerine teslim edildi.
Diğer 10 il arasında ise en çok anahtar teslimi depremin merkez üssü olan Kahramanmaraş’ta yapılırken, kentte 14.378 hak sahibine konutları teslim edildi.
Ancak Kahramanmaraş’ta anahtar teslimi gerçekleşen hak sahiplerinin yüzde 56’sı fiili olarak konutlarda yaşamaya başladı.
Öte yandan, kura usulü ile dağıtılan konutlar için hak sahipleri henüz ne kadar para ödeyeceklerini bilmiyorlar.
İki yılı ödemesiz olmak üzere toplamda 20 yıl boyunca ödeme yapılacak konutlar için hak sahipleri, bütün konutların tamamlanmasının ardından belirlenecek rakam üzerinden ödemelerine başlayacak.
Yeniden inşa kapsamında Emlak Konut projesinde görev alan inşaat mühendisi Polat Yerlikaya maliyetler ve geri ödeme sürecine dair ise şunları belirtti:
“Nisan ayı 2023 yılında bir ihalemiz oldu. Bununla beraber bir sözleşme bedeli belirlendi. İnşaat metrekareleri de belli. Biz her ay açıklanan TÜİK verilerine göre bir fiyat farkı veriyoruz yapım aşamasında. En son kesin kabul tamamlandıktan sonra esas maliyetlerimiz belli olmuş olacak. Bu fiyat farkları da sözleşme bedellerine eklenerek bir metrekare fiyatı çıkacaktır. Son kesin hak edişe göre fiyat farklarıyla beraber olan maliyet o zaman belli olacaktır.”
