Okuma mı izleme mi?

Han Ayvaz Adıgüzel

hanayvazadiguzel@gmail.com

Hangi dinde iman konusu fazla ise orada aldatma fazla olur. İman görünmeyen şeylerdir. İslam’da iman konusu derli topludur ve azdır. “Allah, ahiret ve melek!” Bunlar görünmüyor ama biz iman ediyoruz. 

Hristiyanlık bu konuda sınıfta kalmıştır. Hristiyanlıkta açık fikir yoktur. Örtülü din, şair ve sanatçı yetiştirmez. Kur’an’da “oku” ayeti olduğu gibi “izle” ayeti de vardır. Muhammed’i izle!

İslam, rakıyı din olarak değil de akıl olarak yasaklamıştır. Ali, “rakı aklın ziyasını götürür” diyor. Peygamber, “Aklı olmayanın dini de yoktur “diyor. Mesela: İçen adamla felsefe konuşamazsın. Çok rakı içilen bir ülkede düşünce tarihi kaybolmuştur.

Anadolu insanında ilgi ve araştırma yoktur. Ayrıca din anlayışı da insana ruh vermiyor. Verimli topraklarımız kuru bir din anlayışı yüzünden bunaltıcı hale gelmiştir.

Her dinde din ve diyanet ayrıdır. Diyanet, dine kurallar koyma merkezidir. Din, diyanetin eline geçerse boğulur. Aydınlar dini buralardan kurtarmalı.

Mevlâna Konya’ya gelince ilk dediği söz şudur. “Burada bir din anlayışı var ki, problemin ta kendisi!”

Yani bu halkın elinden dini alırsan belki o zaman adam olurlar. 

Aslında ülkemizin mevcut halini yüzyıllar önce Mevlâna yapmıştır. Acaba böyle midir? Bu gibi sorular sormak lazım, İstifam böyle uyandırılır. Meşhur Kafka’nın dediği de zaten budur: 

“Ben sorularıma dua gibi bakarım!”

Şeyh Galip, Mevlana’ya Anadolu’nun peygamberi diyor. Mükemmel bir buluş. Mevlâna Anadolu’nun sabahıdır. Sanki güneş bütün sırlarını ona söylemiş. Onun söylediği her söz irfan ülkesindendir. Mesneviye “Mağız Kur’an” denilmiştir. Yani Kur’an’ın özü. İstiyorum ki yoksulluk ve bilgisizlik Anadolu insanının yazgısı olmasın.

Yüksek beyitlerin esrarına sahip olmayan insanlar Mevlana’ya hasım kesilir. Aslında bu insanlar birbirlerini taklit ederek Mevlana’ya hasım kesilirler. Yoksa Mevlana’dan bir kelime bile okudukları yoktur.

Mevlâna düşmanlığının sebepleri çoktur. Türkçü kesim neden Türkçe yazmadı diyor. Arap sevdalıları da neden Arapça yazmadı diyor. Aslında bu kesimlerin derdi Arapça veya Türkçe meselesi değil. Mevlana’nın Ali’nin velayetini tanıma meselesidir. Bunlarda mezhepçilik kangrene dönüşmüştür.

Filozof Niçe; “Avrupa’yı İngiltere’den kim karatacak” diyor. Arap ve Türk milletini istisnalar hariç, mezhepçilikten kim kurtaracak? O milletin aydınları! Evet teşhisim budur! 

Aydın önce dürüst olmalı, sonra devrimci olmalı, sonra modern olmalı, sonra da cesur olmalı. 

Aydın kendi dirayetiyle oynana oyunları görmeli. Kangren olmuş konular tekrar edilmemeli, taklitten kaçınılmalı. Taklit iç dinamiği söndürür. 

İslam dünyasında mezhepçilerin çoğu hala saltanata özeniyor. Esasında, saltanatla beraber hilafette İslam’ı değildir. Arap’ın ayak oyunlarından birisidir. Meşhur Gazali’de bu konuya değinmişti. Onun dediği şudur. “Hilafet Arap’ın devlet kurma denemesidir!”

Ali, hilafete “kokuşmuş su” demiştir. Bir başka hutbesinde’ de “Keçi aksırığı” demiştir. Ebu Bekri’n oğlu Muhammet, Halife Osman’ı hançerle öldürünce, halk Ali’ye koştu, onu zorla getirdiler. Ali bir hitabetinde şöyle diyor: “Sırtlanlar gibi boynuma üşüştüler, nerdeyse Hüseyin ayaklar altında kalacaktı!” Neylersin, İslam kendi sistemini bulamadı gitti.

 İslam mezheplerinden sistem için Şia imamet diyor, Sünni hilafet. Kötü sunum düşmandan daha kötüdür. Her iki kesimde iddiaları için yüzlerce kitap yazmışlardır. İncelemek lazım.