Şehir Sineması / Dr. Beşir Doster

Dr. Beşir Doster
besirdoster@tanyerihaber.com
İSTİKLAL-İ MİLLİ CADDESİ’ne bakan o görkemli yapının taş oymalı büyük kapısından girer, sağ taraftaki gişeden biletimizi alır, kontrolden sonra bekleme salonu olarak kullanılan büyük hole ulaşırdık. Çok sonraları bu boşluğun sağına uzunca bir büfe de yapıldıydı.
Sinema kapısının önünde iri bir tahtada gösterilen filmin parlak kâğıtta fotoğrafları, girişte ve holde ise gösterilecek filmlerin duvarları süsleyen büyük boy afişleri görülürdü. Biraz ileriden, duvar dibinden balkona çıkan merdivenler, balkonun en solunda ise sinema dairesi vardı. Şimdi gözümün önüne VAHİT’in (KARAOĞLU) balkondan sarkan hali geliyor.
Salona iki yan kapıdan girilirdi. Ortada locası vardı sinemanın. Salon aşağıya doğru eğik, adeta amfi tiyatro tarzında idi. Sağında ve solunda Kars’a özgü ısıtma aracı PEÇLER vardı. İleride sahne, perde ve önünde orkestra boşluğu. Bu ideal sinema mimarisini Türkiye’de hiçbir ilimizde görmediğimi acele söylemeliyim. Koca sinema salonu kömürden çok semişka (ayçiçeği, günebakan, şemsamer) kabuğu ile ısıtılırdı. Seyircinin yüzde yüze yakını filmi izlediği sürece semişka çıtlardı. Ben tırnağımı yerdim. O çıtırtının rahatsızlığı ancak bu zırıltıya katılmakla geçiştirilebilirdi. Türkçesi, siz de çıtlayacaktınız.
O yıllarda ÇOCUK mecmuası ve YAVRUTÜRK dergisi ile beraber bir de sinema masrafım vardı haftalık.
1930’lu yılların sonunda gitmeye başladığım KARS ŞEHİR SİNEMASI’nda bütün zamanların en büyük filmlerinden birkaçını gördüğümü hatırlarım. Hep tartışmışımdır: Neydi bu şansı bize veren diye.
O yıllarda adeta yasa gibi, filmler tamamı tamamına 90 dakika sürerdi. Asıl filmin başlamasından önce fragmanların sonunda dünya haberleri vardı. Savaş, su baskını, deprem, yangın, sporla ilgili güncel olayların birkaç saniyelik kısa görüntüleri…
ŞEHİR SİNEMASI’nın tiryaki izleyicileri vardı. Sinemayı bir zevk, eğlence, keyif olayı yanında, oraya gitmeyi kahvehaneye, teravih namazına gider gibi alışkanlık haline getirmişlerdi. Yoksa her gece aynı film bir hafta süreyle nasıl izlenirdi? Sinemani gibi bir şey…
Bir de benim çocukluğumda he hafta karşılaştığım arkadaşlarım vardı. Bir kısmı filmlerde gördüklerini yaşarlardı adeta. Örneğin boks yapar, dans eder, Tarzanlaşırlardı.
KARS ŞEHİR SİNEMASI’na zaman zaman İSTANBUL ŞEHİR TİYATROSU’nun Anadolu Turnesi uğrardı. İHSAN BALKIR, ŞAZİYE MORAL, AVNİ DİLLİGİL, ATIF KAPTAN o yıllarda birebir gördüğüm sanatçılardır. Bir de hiç unutamadığım KAMİL TEKİN adlı bir illüzyonistin akıl almaz gösterisi. O kış gününde sokakta kürkler içinde gördüğüm o ultra lüks alımlı eşini, herifçioğlu sahnede kesip iki parçaya ayırmıştı.
ŞEHİR SİNEMASI sadece geceleri tek bir seans film gösterirdi. Bir de Çarşamba, Cumartesi ve Pazar günleri öğlen seansları vardı. O yıllarda Çarşamba günleri öğlenden sonra okullar tatil olurdu. Biz sinemaya o gün giderdik. O gün ayrıca dergilerimizi de alırdık. Beş kuruşluk ÇOCUK, üç kuruşluk YAVRUTÜRK dergilerini…
Şimdi düşünüyorum da HAKKI BEY (AKINVAR) ile başta TURGUT, MUZAFFER, ORHAN ve ÖZTÜRK olmak üzere çocukları sinemaya duyarlı olmasalardı, o mahrumiyet yöresinde o güzel filmleri nasıl görecektik? Saygıyla anıyorum.
KARS ŞEHİR SİNEMASI, KARS HALKEVİ ve KARS LİSESİ benim yaşantımda üç büyük kültür yuvasıdır. Mutluyum.
BENZER HABERLER
-
İran ve ABD, nükleer müzakerelere Roma’dan sonra Umman’da devam edecek
-
Naci Görür: 23 Nisan depremleri İstanbul depremini daha öne çekti
-
İmamoğlu cezaevi hücresini çizdi: 19 Mayıs için Türk Bayrağı çağrısı yaptı
-
Merkez Bankası’nın yaptığı döviz satışı bir ayda 52 milyar doları aştı
-
Papa Francis’in cenaze töreni: Liderler Roma’da bir araya geliyor
-
Trump’ın gümrük vergileri aslında kimi hedef alıyor?
HABER LİSTESİ
-
01
İran ve ABD, nükleer müzakerelere Roma’dan sonra Umman’da devam edecekABD Başkanı Donald Trump anlaşma sağlanamaması halinde hava saldırıları düzenleyeceği tehdidinde bulunurken, İran da artan uranyum stokuyla nükleer silahlarını artırabileceğinin ipuçlarını veriyor. İran ve ABD arasında Tahran’ın hızla ilerleyen nükleer programına ilişkin müzakereler Cumartesi günü Umman’ın başkenti Maskat’ta yeniden başlayacak ve her iki taraftan teknik uzmanlar olası bir anlaşmanın ayrıntılarını belirlemeye çalışacak. Görüşmeler, ABD’nin yaklaşık […] -
02
Naci Görür: 23 Nisan depremleri İstanbul depremini daha öne çektiNaci Görür, fay konuşmak yerine önemli olan konunun depreme dirençli kentler yaratmak olduğunu tekrarladı. Yer bilimci Prof. Naci Görür, Cuma günü yaptığı açıklamada 23 Nisan’da İstanbul’da meydana gelen 6,2’lik depremle ilgili, ”Bu son 23 Nisan depremleri İstanbul Depremini daha da öne çekti,” dedi. İstanbul’da Silivri açıklarında Çarşamba günü öğle saatlerinde meydana gelen ve 12:49’da çevre […] -
03
İmamoğlu cezaevi hücresini çizdi: 19 Mayıs için Türk Bayrağı çağrısı yaptıEkrem İmamoğlu, ‘Tüm Türkiye’ye çağrımı yineliyorum. 19 Mayıs’a kadar evlerde, iş yerlerinde, köylerde, şehirlerde, arabalarda, telefonlarda Türk Bayrağımız olsun,’ dedi. İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu, tutuklu bulunduğu Silivri’deki Marmara Kapalı Cezaevi’ndeki hücresini çizdi. Renklendirilen çizim, İmamoğlu’nun sosyal medya hesabından paylaşıldı. İmamoğlu çizimle beraber şu notu paylaştı: “Ben odamı çizdim, arkadaşlarım da resmettiler. Hücremin […] -
04
Merkez Bankası’nın yaptığı döviz satışı bir ayda 52 milyar doları aştıMerkez Bankası (TCMB), son iki yıldır rezerv biriktirmeyi öncelikli hedeflerinden biri haline getirmişti. Ekonomistler, İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alındığı 19 Mart’tan bu yana Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) dövizi baskılayabilmek için yaklaşık 50 milyar dolardan fazla satış yaptığını hesapladı. İmamoğlu, 18 Mart’ta İstanbul Üniversitesi’nden aldığı diplomanın iptal edilmesinden bir gün sonra […] -
05
Papa Francis’in cenaze töreni: Liderler Roma’da bir araya geliyor88 yaşında hayatını kaybeden Papa Francis’in cenaze töreni Cumartesi günü gerçekleşecek. Törene büyük bir kalabalığın katılması bekleniyor. Papa Francis’in Cumartesi günü yapılacak cenaze töreni öncesinde devlet başkanları ve ileri gelenler Cuma günü Roma’da bir araya geliyor. Vatikan, aralarında 50 devlet başkanının bulunduğu 130 delegasyonun katılımını teyit ettiğini açıkladı. ABD Başkanı Donald Trump ve Ukraynalı mevkidaşı […]