Cuma Sohbetleri: Din Akla Hitap Eder!..

Yakup Yaşlak (İlâhiyatçı)

yakupyaslak@gmail.com

Yüce İslâm dininin temel kaynağı olan Kur’an-ı Kerim Nur suresi 61.ayet Ali İmran suresi 7. ayet ve diğer birçok ayette olduğu gibi Âlemlerin yaratıcısı Rabbimiz akla hitap etmektedir. Çok doğal ve anlaşılırdır ki insan akıllı bir varlıktır ve akılsıza hitap abesle iştigaldir.

Aklı bir kenara bırakarak sadece sebepsiz itaat isteyenler gerçekte ne insanın yaradılış hedefini ne de kuranın gönderilişini kavrayabilmişlerdir. Akıl bir değer ifade etmeyecek olursa ne fıkıh ne tefsir ne hadis ilimleri bir değer ifade ederdi.

Akıl sayesinde insan yaratıcıyı bulur, onun sıfatlarını yine akılla derk eder. Gerek toplumsal kanunları gerekse ferdi emir ve yasakların gerekliliğini anlar.

Yaratıcının hangi sıfatlara sahip olması gereğini de akılla anlar ve onaylar. Yüce Yaratıcı kendisinin zoraki kabullenilmesini istemiş olsaydı; hiçbir kimse ona isyan edemez, hiç kimse O’nun yasak ettiği bir şeyi yapmak için girişimde bulunmazdı.

Kur’an-ı Kerim’de onlarca ayet “akletmez misiniz, düşünmez misiniz?” diye hitap ederken Müslümanların dininden aklı çıkarıp yerine; neden niçin demeden bir itaat isteyenlerin hedefleri bellidir ki düşünen, iyiyi kötüyü ayırt eden bir toplum istemiyorlar.

Yüce Allah itaati ister, fakat önce akıl neden itaat edilmesi gerekliliğini sorgulamalı ve cevap bulmalıdır. Allah böyle yaratmış ve zoraki kulluk değil; tercih ederek itaati istemiş ve bu tercihin sonuçlarına da katlanmasını bilmesini istemiştir.

Her akıl sahibi kendi tercihini kendisi yapmalıdır

Eğer Rabbin dileseydi, yeryüzünde bulunanların hepsi elbette topyekûn iman ederlerdi. Böyle iken sen mi mü’min olsunlar diye, insanları zorlayacaksın? Yunus suresi 99. ayet

Dolayısı ile inanan ve inanmayan kendi tercihini kendisi yapmalı ve sonuna katlanmalıdır. Toplum birbirine saygılı ve şefkatli olmalıdır. Dikkatlerden kaçırılmaması gereken bir diğer konu da İnsanlar kendi ideolojilerini anlatırken diğer ideolojileri eleştirerek ya da daha da kötüsü hakaret edip alay ederek kendi inançlarını sunarlar. Bunun yerine ideolojinin temeli nedir. Kapsayıcı dairesi nedir insanlara ve insanlığa ne sunuyorsun. Bunları anlat. Bir diğer yanlış da, kıyaslama yöntemi ile kendi haklılığını ispata çalışmaktır.

Doğru herkes için bir olmadıkça, hak ve adalet herkese eşit olmadıkça, fırsat eşitliği hakkı herkes için kapsayıcı olmadıkça neyi savunduğun önemli değildir. Zira Yüce Allah adildir, herkes için şefkatlidir herkes için rızık verendir.

Biz, bir kez daha düşünüp kuranın akıl ile ilgili ayetlerini inceleyerek aklın gerekliliğini ve körü körüne itaati istemediği gerçekliğini gün yüzüne çıkartmalıyız.

Selam ve dua ile. Hayırlı cumalar…