Brüt maaşlar, Avrupa ülkeleri arasında karşılaştırma yaparken en sağlıklı ölçüt olmayabilir; çünkü kişisel gelir vergisi oranları ve çalışanların sosyal güvenlik katkıları ülkeden ülkeye önemli farklılıklar gösteriyor. Ayrıca, bazı ülkeler çocuklu hanelere daha cömert destekler sunuyor. Bu nedenle, net yıllık kazançlar karşılaştırma için daha doğru ve anlamlı bir gösterge sunuyor.
Peki, Avrupa’da en yüksek net ortalama kazancı sunan ülkeler hangileri? İnsanlar Avrupa’da ortalama olarak en çok nerede kazanıyor?
Eurostat’a göre satın alma gücüne göre ayarlandığında bile yıllık net kazançlar Avrupa genelinde önemli ölçüde farklılık gösteriyor. 2024 yılında, yıllık net kazançlar AB içinde Bulgaristan’da 11.074 euro (485 bin Türk Lirası) ile Lüksemburg’da 50.410 euro (2,2 milyon TL) arasında değişmekteydi. AB ortalaması ise 29.573 euroydu (1,3 milyon TL).
Bu rakamlar, çocuksuz ve bekar kişiler için geçerli.
AB dışındaki en yüksek kazançlar
Üç Avrupa Serbest Ticaret Birliği (“The European Free Trade Association” – EFTA) ülkesi ve AB aday ülkesi Türkiye için mevcut verilerle, en yüksek rakam İsviçre’de 85.631 euroya (3,75 milyon TL) yükselirken, onu İzlanda’da 57.573 euro (2,52 milyon TL) takip ediyor. Norveç de 47.232 euro (2,07 milyon TL) ile beşinci sırada yer alıyor.
Diğer İskandinav ülkeleri de iyi performans gösteriyor. Danimarka 43,913 euro (1,92 milyon TL), Finlandiya 36,877 euro (1,62 milyon TL) ve İsveç 36,147 euro (1,58 milyon TL) ile AB ortalamasının üzerinde yer alıyor.
Batı ve Kuzey Avrupa ülkeleri AB içinde lider konumda. Lüksemburg’un ardından Hollanda 47.892 euro (2,10 milyon TL) ve İrlanda 46.208 euro (2,03 milyon TL) AB üye ülkeleri arasında en yüksek net kazancı bildiren ülkeler.
Güney ve Doğu Avrupa geride kalıyor
İtalya (24.797 euro – 1,09 milyon TL), İspanya (24.571 euro – 1,08 milyon TL) ve Yunanistan (18.709 euro – 823 bin TL) gibi Güney Avrupa ülkeleri AB ortalamasının önemli ölçüde altında. Romanya (12.655 euro – 557 bin TL), Bulgaristan (11.074 euro – 487 bin TL) ve Macaristan (13.883 euro – 610 bin TL) gibi Doğu üye ülkeleri bloktaki en düşük net kazançları bildirdi. Türkiye (11.440 euro – 503 bin TL) net kazançla, Bulgaristan’ın hemen üzerinde yer alıyor.
Dört büyükler arasında Almanya lider; İtalya ve İspanya AB ortalamasının altında
AB’nin en büyük dört ekonomisinin net kazançlarında Almanya 39,594 euro (1,74 milyon TL) ile başı çekerken onu 32,354 euro (1,42 milyon TL) ile Fransa takip ediyor. İtalya (24,797 euro – 1,09 milyon TL) ve İspanya (24,571 euro – 1,08 milyon TL) AB ortalamasının oldukça altında.
Satın alma gücü standartlarına (Purchasing power standard – PPS) göre ayarlandığında, net yıllık kazançlar Slovakya’da 16.784 ile Hollanda’da 40.948 arasında değişirken, AB ortalaması 28.906.
Satın alma gücünde Doğu-Batı ayrımı
AB üyesi olmayan ülkeler dahil edildiğinde, İsviçre 48.331 PPS ile önemli bir farkla birinci sırada yer alırken, Norveç 38.712 PPS ile Hollanda’nın ardından üçüncü sırada yer alıyor. Lüksemburg (37,630 PPS) ve Avusturya (37,359 PPS) ilk beşi tamamlıyor.
Veriler, Doğu, Baltık ve Balkan ülkelerinin çoğunun düşük performans göstermesiyle birlikte satın alma gücünde Doğu-Batı ayrımına işaret ediyor.
Portekiz, coğrafi olarak Batı Avrupa’da yer almasına rağmen, satın alma gücü açısından Doğu Avrupa ülkeleriyle benzer seviyelerde gruplandırılmış bir istisna; kişi başı satın alma gücü standardı 20.000’in altında.
Satın alma gücü farkı daraltıyor, ancak fark devam ediyor
Nominal olarak, AB ülkeleri arasında net yıllık kazançlarda önemli bir eşitsizlik bulunuyor. En yüksek ve en düşük -Lüksemburg ve Bulgaristan- arasındaki fark 4,5 kattan fazla. Ancak satın alma gücü standardına göre ayarlandığında bu fark Slovakya ve Hollanda arasında 2.4 kata iniyor.
AB’nin “Dört Büyük” ekonomisi arasında Almanya, AB ortalamasının üzerinde bir satın alma gücü standardı seviyesine sahip tek ekonomi.
Çocuklu hanelerin net kazançları artıyor
Genel olarak, çocuklu hanelerin net kazançları çocuksuz hanelerden daha yüksek. Örneğin, çocuksuz bekar bir kişinin net kazancı 29.573 euro (1,63 milyon TL) iken, iki çocuklu tek gelirli bir çiftin kazancı 35.656 euro (1,97 milyon TL). Bu fark ise vergi avantajlarından ve aile yardımlarından kaynaklanıyor.
Bunun tek istisnası, net kazancın hem tek bireyli hem de çocuklu haneler için aynı olduğu Türkiye.
Kıbrıs, Finlandiya, Norveç, İspanya ve İsveç’te ise çocuklu ailelerin kazancı hala biraz daha yüksek olsa da, fark nispeten küçük — yüzde 10’un altında.
Çocuklu haneler en büyük avantajı Slovakya, Polonya, Lüksemburg ve Belçika’da görüyor; bu ülkelerde net kazançlar çocuksuz hanelerinkinden yüzde 40’ın üzerinde daha yüksek. Örneğin Slovakya’da çocuksuz bekar bir kişinin net kazancı 14.070 euro (798 bin TL) civarında iken iki çocuklu tek gelirli bir çiftin geliri 19.851 euro (1,12 milyon TL) seviyelerinde seyrediyor.
İki çocuklu çiftler genellikle çocuksuz çiftlere göre daha yüksek net kazanca sahip. Bununla birlikte, gelir avantajı iki çocuklu tek gelirli çiftlerinkine kıyasla daha az. AB’de bu çiftler ortalama 63.523 euro (3,6 milyon TL) net gelir elde ediyor.
Net kazançlar: Tanımı ve önemi
Ortalama yıllık net kazançlar, brüt yıllık kazançlardan kişisel gelir vergileri ve çalışanların sosyal güvenlik katkıları düşüldükten sonra kalan geliri temsil eder ve geçerli aile ödenekleri eklenir. Bu kazançlar, kişinin bekar ya da evli olması ve bakmakla yükümlü olduğu kaç çocuğu olduğu gibi aile koşullarına bağlı olarak değişebilir.
