CNN’in yeni ABD istihbaratına göre İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine bir saldırı düzenleyebileceğini öne sürdüğü haberinin ardından Çarşamba günü petrol fiyatları yükseldi.
ABD ham petrolü Çarşamba sabahı yüzde 1,1 artışla varil başına 62,7 dolara yükselirken, Brent ham petrolü yüzde 1 artışla varil başına 66 dolara çıktı.
Ancak CNN, olası saldırıyla ilgili teyit edilmiş bir kararın verilip verilmediğinin henüz net olmadığını vurguladı.
Petrol piyasaları son birkaç gündür, özellikle de bu hafta sonu yapılacak olan İran-ABD nükleer görüşmelerinin bir sonraki turuna ilişkin beklentiler nedeniyle dalgalı bir seyir izliyor. Bu görüşmelerin de küresel petrol arzının artmasına yardımcı olması bekleniyor.
Ancak İsrail’in İran’a yönelik herhangi bir saldırısı muhtemelen bu görüşmeleri olumsuz etkileyecek ve bu da Orta Doğu’daki gerilimi daha da körükleyerek petrol piyasalarını önemli ölçüde etkileyecektir.
Her ne kadar İsrail İran’ı hedef alma niyetleri konusunda çekingen davranmasa da, İran’ın bazı nükleer tesisleri saldırıların çoğuna karşı kendilerini savunma kapasitesine sahip olabilir.
Bloomberg’in haberine göre Westpac Banking Corp’un emtia ve karbon araştırmaları başkanı Robert Rennie, “Bu, ABD-İran nükleer görüşmelerinde risklerin ne kadar yüksek olduğunun ve İran’ın ticari nükleer yeteneklerini sürdürmekte ısrar etmesi halinde İsrail’in ne kadar ileri gidebileceğinin en açık işaretidir,” dedi.
“Mevcut görüşmeler hiçbir yere varmayacak gibi göründüğü sürece ham petrol risk primini koruyacaktır.”
Japon yeni ve İsviçre frangı gibi geleneksel forex güvenli limanları da CNN raporunun yayınlanmasının ardından hafif bir artış kaydetti.
ABD-İran nükleer görüşmeleri belirsizliğini koruyor
Nükleer meseleye ilişkin görüşmelerde İranlı yetkililer, silah seviyesine yakın zenginleştirilmiş uranyum stoklarıyla nükleer silah peşinde koşabilecekleri uyarısında bulundu. ABD Başkanı Donald Trump, bir anlaşmaya varılamaması halinde İran’ın programını hedef alan hava saldırıları düzenlemekle defalarca tehdit etti.
BBC’nin aktardığına göre ABD özel temsilcisi Steve Witkoff pazar günü ABC News’e verdiği mülakatta şunları söyledi: “Zenginleştirme kapasitesinin yüzde 1’ine bile izin veremeyiz. İranlılara, onlara saygısızlık etmeden bu meselenin bir kısmını ele aldığını düşündüğümüz bir teklif sunduk. Burada bir çözüme ulaşmak istiyoruz. Bunun mümkün olacağını düşünüyoruz.”
“Ancak bizim açımızdan her şey zenginleştirmeyi içermeyen bir anlaşmayla başlar. Buna sahip olamayız. Çünkü zenginleştirme silahlanmayı mümkün kılar ve biz buraya bir bombanın gelmesine izin vermeyeceğiz,” diye ekledi.
Bu hafta başında İran’ın Dini Lideri Ali Hamaney, İran ile ABD arasındaki son tur görüşmelerin başarılı olacağına inanmadığını açıklamıştı.
ABD’nin ve Avrupa ve İngiltere gibi bazı müttefiklerinin artan yaptırımlarına rağmen İran ham petrol ihracatına devam edebildi ve son birkaç ayda arzını da arttırdı.
İsrail-Hamas savaşı ve Husilerin Kızıldeniz saldırıları gibi Ortadoğu’da devam eden çatışmalar, son birkaç aydır İsrail ile İran arasındaki ilişkilerin bozulmasında önemli bir rol oynadı.
Bu nedenle, özellikle İran’ın nükleer tesislerine yönelik herhangi bir yeni saldırı, Ortadoğu bölgesini önemli ölçüde etkileyebilir ve bölgedeki istikrar umutlarını daha da geciktirebilir.
