Taşra Hayatı 40: Balıklı hatıralar

Dr. Beşir Doster
besirdoster@tanyerihaber.com
O yıllarda KARS mutfağında balık yaygın değildi. Hayvancılığın altın çağını yaşadığı, tüm Anadolu’yu beslediğimiz gibi, yurt dışına canlı hayvan ihracının da yapıldığı, her yıl besili, bakımlı hayvan panayırlarının düzenlendiği Kars’ta, hiçbir ev kadını bozbaşı, pitiyi, boz pörtmeyi bir yana atıp, kılçık ayıklamayı tercih etmezdi sanırım. Yine de bütün köy ve kazalarımızda tatlı su balığı, alabalık avcılığı vardı. Oltayla, serpmeyle tutulur, geceleri mum ışığında yakalanırdı bazen de. Tereyağı ile kızartılarak yenirdi genellikle.
Yine o yıllarda Kars Çayı’nda seyrek de olsa LOKKO (Yayın Balığı) avlanırdı. O bıyıklı balığa da daha çok Rus hemşerilerimiz ilgi gösterir, Müslümanlar yan çizerdi.
Lisede okuduğum 40’lı yıllarda TOPAL HEYDAR diye tanıdığımız bir hemşerimizin avladığı 80 – 100 kilogram ağırlığındaki bir LOKKO’YU, Millet Bahçesi’nde gördüğümü dün gibi hatırlarım. Topal Heydar, zıpkınla avlanırdı. Bildiğimiz gaz tenekelerinden yaptığı bir sandal üzerinde dirgenden oluşturduğu bir zıpkınla yüzer dururdu Demir Köprü’nün altındaki derin sularda, Kars Çayı’nda.
Zamanla biz de tanıştık Lokko’nun lezzetiyle. ŞABAN’IN YAYLASI’NDA, TELSİZ’LERDE, ESAT BAYSAL o iri balıkları ağaca asar, eline sardığı bez parçalarıyla tulum çıkarmaya çalışırdı.
Hayvancılığın altın yılları değerini yitirdikçe, Karslı da yavaş yavaş ÇILDIR SAZANI’NA yöneldi. Lokantalarda ve evlerde yayınla beraber sazan da mutfaklarımıza girdi. Tencerelerle tanıştı. Daha çok yılın soğuk aylarında, KAZIM PAŞA CADDESİ’NİN belirli kavşaklarında, ÇILDIR GÖLÜ SAZANI ticari bir kimlik kazandı.
Zaman her şeyi değiştiriyor. Ağız tadımız da değişiyor, alışkanlıklarımız da. 1960’lı yıllarda bu kez Kars’ta amatör balıkçılık yaygınlaşmıştı artık. Başı da DR. CENGİZ AĞABEY (ASKERAN) çekiyordu. Bilhassa hafta sonları MUHARREM (YENAL), ÖZTÜRK ERENGÜÇ (GOGO), AZİZ YALÇINYİĞİT, Dr. Cengiz Ağabey’nin o geniş arabasına doluşur oltaları ve solucan kutularıyla sağa sola, kuzeye güneye giderlerdi gün boyu. Arpaçayı, Çıldır Gölü, Aras Vadisi mevsimine göre, hava şartlarına göre, bir de balığın kimliğine göre değişen av yöreleriydi. O alışkanlıklar bir yandan eğlence, bir yandan dinlence, bir yandan da terapiydi herhalde. Herkes meşrebine göre koşarcasına ve heyecanla sürdürüyordu avcılığı.
Ben bu balıklı serüvenlerin hep yiyicisi oldum. Uzun süre GÜLÇEHRE ABLA (ASKERAN), Cengiz Ağabey’in bereketli av dönüşlerinde hemen hemen her pazartesi gecesi bizi ağırladı. Onun özverili ve marifetli elleriyle çorbasından buğulamasına, ızgarasından tavasına kadar yöremizdeki balıkların her çeşidini yedik tıka basa. Artanını da koynumuza, koltuğumuza doldurup evimize getirdik.
Aziz hemşerim, ağzının tadı bozulmasın dilerim. Şimdi bozbaş’tan lokko’dan sonra, kaz eti de var sofranda. Ne bahtiyarsın…
NOT: Bu ne bir araştırma yazısıdır ne de bir doktora tezi. Geçmişte Kars’ta yaşadığım güzel olayları ve güzel insanları anmak istemiştim, o kadar. Unuttuklarımın, hatırlayamadıklarımın iyi niyetime bağışlanacağını umarım.
-
Manisa’nın yeni belediye başkanı belli oldu
-
Hakan Akpınar: BOP’un gizli ajandası…
-
Bedelli askerlik: Ödenecek tutar değişiyor
-
Ekrem İmamoğlu için 7 yıl 4 aya kadar hapis cezası istendi
-
Merkez Bankası anketiyle, memur ve emekli zammı için yeni oran ortaya çıktı
-
İran parlamentosu, Rusya’yla stratejik ortaklık anlaşmasını onayladı
HABER LİSTESİ
-
01
Manisa’nın yeni belediye başkanı belli olduManisa Büyükşehir Belediye Başkanı Ferdi Zeyrek’in hayatını kaybetmesinin ardından başkanlık seçimi süreci tamamlandı. Belediye meclisi, olağanüstü toplantıda yapılan gizli oylama sonucunda Besim Dutlulu göreve geldi. * Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı Ferdi Zeyrek’in elektrik çarpması sonucu 9 Haziran’da hayatını kaybetmesinin ardından şehrin yeni belediye başkanı göreve geldi. Belediye meclisi, olağanüstü toplantıda yapılan gizli oylama sonucunda […] -
02
Hakan Akpınar: BOP’un gizli ajandası…Hakan Akpınar hakanakpinar227@gmail.com YAZI ARŞİVİ Bazı yazılara girizgâh gerekmez. İsrail’in, 200 uçakla gökyüzünden baskın yaparak İran’ı ansızın bombalaması; nokta atışı suikastlarla rejimin onlarca kilit ismini ve yüzlerce insanı katletmesiyle başlayan İran-İsrail Savaşı’nın gerekçesi zaten bir girizgâha ihtiyaç bırakmayacak kadar açık… O yüzden kitabın ortasından konuşmak en doğrusu… Amaç belli… ABD ile Avrupalı peykleri, on yıllardır […] -
03
Bedelli askerlik: Ödenecek tutar değişiyorMemur maaşlarına gelecek zamla birlikte bedelli askerlik ücreti de artacak. Temmuz ayında açıklanacak enflasyon verisine kadar başvuru yapanlar farkı ödememiş olacak. * Askerliğini bedelli olarak yapmak isteyenler için maliyet artıyor. Temmuz ayından itibaren bedelli askerlik ücretlerine artış gelecek. Bedelli askerlik ne kadar? Şu anda bedelli askerlik ücreti 243 bin 13 lira 44 kuruş olarak uygulanıyor. Yoklama […] -
04
Ekrem İmamoğlu için 7 yıl 4 aya kadar hapis cezası istendiİstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Akın Gürlek ve ailesiyle ilgili kullandığı ifadeler nedeniyle yargılanan Ekrem İmamoğlu hakkında savcı mütaalasını açıkladı. * İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne yönelik soruşturma kapsamında tutuklanan ve görevden uzaklaştırılan Ekrem İmamoğlu‘nun, İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Akın Gürlek ve ailesi hakkında kullandığı ifadeler nedeniyle yargılandığı davada mütaalasını açıklayan savcı İmamoğlu’nun 2 yıl 8 aydan 7 yıl 4 aya kadar hapisle cezalandırılmasını […] -
05
Merkez Bankası anketiyle, memur ve emekli zammı için yeni oran ortaya çıktıTemmuz ayında milyonlarca memur ve emekli için yapılacak maaş zammı netleşmeye başladı. 5 aylık enflasyon farkı sonrası gözler haziran verilerine çevrilmişti. Merkez Bankası anketine göre tahmini enflasyonla birlikte 6 aylık fark belirlendi. SSK ve Bağ-Kur emeklisi yüzde 16.95, memurlar ise yüzde 15.84 zam alacak. * Temmuz ayında maaşlara yapılacak ara zam için geri sayım […]