Katar krizine Avrasya’dan bakmak

Gündem - 10 Haziran 2017 16:29 A A

Kürşat Zorlu
kzorlu77@gmail.com

 

İlk kez 1996 yılında “Şanghay Beşlisi” şeklinde kurulan ve 2001 yılında Özbekistan’ın katılımıyla “örgüt” unvanı alan Şanghay İşbirliği Örgütü Devlet Başkanları zirvesi Kazakistan’ın Başkenti Astana’da gerçekleştirildi. Dünya nüfusunun neredeyse yarısını teşkil eden organizasyon yapısı farklı bölgesel güçleri ve coğrafyaları bir araya getiren yönüyle dikkat çekiyor. Örgütün tam üyeleri Rusya, Çin, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Özbekistan…

Dün Astana’da onaylanan kararla Hindistan ve Pakistan’da bu statüyü kazandı. Bir de gözlemci statüsü ile bulunan Moğolistan, İran, Afganistan ve Beyaz Rusya ile Türkiye’nin içinde yer aldığı diyalog partnerleri var.

Bu açıdan Şanghay İşbirliği Örgütü’nün Çin, Rusya, İran, Hindistan ve Orta Asya bloğunu ortak bir güvenlik algısında konuşlandırmaya yönelik en önemli üst kuruluş olduğu söylenebilir. Tam anlamıyla bir karşılaştırma yapmak doğru olmaz ama NATO’nun bir tür antitezi olarak kabul edilmesi temelsiz değil. Zira bahsi geçen ülke ve bölgelerin olası tehditler karşısında ortaklaşması ancak böyle bir çatının sembolik, kimliksel ve diplomatik motivasyonu ile pekiştirilebilir. Fiili durum itibariyle gerçekleşmesi mümkün olmasa da zaman zaman Türkiye’nin de örgüte üyelik ihtimalinin seslendirilmesi bu sembolik/kimliksel vurgunun güçlendirilmesi hedefi ile ilişkili…

Zirvenin resmi gündemindeki bölgesel konuların yanı sıra özellikle Katar’a başlatılan abluka ve Çin’in İpekyolu Programı konuşulanlar arasındaydı. Gerçekten birbiriyle çok ilişkili meseleler. Örgütün öncü ülkelerine dikkatle bakılırsa ABD destekli olduğu neredeyse kesinleşen Katar karşıtı sistemin sadece suni-şii ayrışması veya taht kavgaları ile açıklanması imkansız. Böyle bir imkan ancak yakın gelecekte yönünü kesinleştirecek enerji ve ulaşım güzergahları üzerinde bulunabilir. Bu güzergahları elinde tutanlar bölgesine hakim olur.

Bu noktada belki de en önemlisi Orta Asya ve Hazar’ın enerji denklemini değiştirmeye muktedir olan Çin’in “Tek Kuşak Tek Yol” projesi…İran’ı, Türkiye’yi, Körfez’i ve elbette Katar’ı da yakından ilgilendiriyor.

Bu projenin kuzey istikametinde Kazakistan güneyinde ise İran kilit faktör. Çin öncelikle İran üzerinden tüm Ortadoğu’ya kendi mallarını ihraç etmek ve bölgeden enerji ithal etmek için çok büyük bir bütçeyi seferber ediyor. İki gün önce Rusya Devlet Başkan Yardımcısı Y.Uşako’nun “İran’ın artık Şanghay’a tam üyelik zamanı geldi” açıklaması sıradan bir çıkış değil.

Üstelik bu hat Türkiye için de o kadar önemli ki Ulaştırma Bakanı Ahmet Arslan geçtiğimiz ay Türkiye ile Çin’i Hazar Denizi üzerinden bağlamayı ve Ç in’den Avrupa’ya kesintisiz demiryolu hattı oluşturulmasını önermişti.

Kazakistan’ın Katar Yaklaşımı

Bölge ülkelerinin Orta Asya’ya ilgilerinin arttığı bir dönemde Kazakistan Dışişleri Bakanı Kayrat Abdurrahmanov Körfez’deki krizle ilgili ülkesinin tavrını “bölge için, hepimiz için diplomasi ve uzlaşma temelinde çözülmesi kararlılığı” ile açıkladı. Yani bir tür tarafsızlık içerisinde olacaklarını vurguladı. Katar Emiri, Astana şehrinde Orta Asya’nın en büyük camisi olan Nur Astana camisini yaptırmıştı. Kazakların, Birleşik Arap Emirlikleri ile dış ticaretinin 200 Milyon Dolar, İran’la ise yaklaşık 700 milyon dolar olduğunu da belirtelim.

 

Kafkassam

Gündem - 16:29 A A
BENZER HABERLER

HABER LİSTESİ

  • 01
    Neden mi yazıyoruz? (1)
    Neşe Doster nesedoster@yahoo.com Bazen katıldığım televizyon programlarında, bazen söyleşilerde, sık sık ders ve eğitim verdiğim kurumlarda “yıllardır dur durak bilmeden neden yazdığım!” sorulunca verdiğim yanıtların özetini biraz da gündemden uzaklaşmak için hoşgörünüze sığınarak sizlerle paylaşmak istedim bugün… Çeşitli yerlerde önümüze çıkan bildik tanıdık sorulara, ya da akıllara takılanlara, “her şey nasıl başladı, ya da edebiyat […]
  • 02
    Birgün gazetesinden üç gazeteci serbest bırakıldı
    Birgün gazetesinin internet sitesi Yayın Koordinatörleri Uğur Koç ve Berkant Gültekin ile Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Yaşar Gökdemir, Sabah gazetesinin İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Akın Gürlek’e ziyaretinin haberini haberleştirdikleri gerekçesiyle gözaltına alınmıştı. Berkant Gültekin savcılık ifadesinin ardından serbest bırakıldı. Uğur Koç ve Yaşar Gökdemir de adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Ziyaret Sabah gazetesince de haber yapılırken, […]
  • 03
    Ege Denizi yine hareketli, deprem fırtınası durmuyor
      * Ege Denizi’nde deprem fırtınasının sonu gelmek bilmiyor. Bugün sabah saatlerinden itibaren 4 üzerinde 4 deprem meydana geldi. Ege Denizi’nde deprem hareketliliği sürüyor. AFAD’dan yapılan açıklamalara göre Ege Denizi’nde bugün 4’ün üzerinde 4 deprem meydana geldi. Ege’deki son depremler ve büyüklükleri şöyle: 14:59’da 4.5 14.54’de 4.2 12:01’de 4.1 11:57’de 3.5 11:06’da 3.6 09:17’de 3.5 […]
  • 04
    Trump, Putin ile Ukrayna’daki savaş hakkında konuştuğunu açıkladı
    Trump Cuma günü Air Force One uçağındayken New York Post muhabirine verdiği demeçte, Putin’in ‘insanların ölmesini durdurmak istediğini’ belirtti. ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Ukrayna’da devam eden savaş hakkında bir ya da birden fazla telefon görüşmesi yaptığını açıkladı. Cuma günü Air Force One uçağındayken New York Post muhabirine konuşan Trump, […]
  • 05
    Uluslararası Daruttakrip Kurumu ile yaptığım röportaj
    Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com   Yayın tarihi: 7 Şubat 2025 Türk düşünür Hasan Kanaatlı, Mescid-i Aksa’yla ilgili söyleşide: “İnsanlığı kurtarmak” İran İslam Cumhuriyeti’nin nihai hedefidir/Dünya çapındaki Müslümanlar İran’ı destekliyor!”  dedi Türkiye Ehl-i Beyt Dernekleri Federasyonu Başkanı Hasan Kanaatlı, İmam Humeyni (RA) önderliğindeki İran İslam Devrimi’nin, İslami uyanış ve kalkışma ruhunu canlandırarak, Müslüman ve hatta gayrimüslim toplumlara […]