Katar krizine Avrasya’dan bakmak

Gündem - 10 Haziran 2017 16:29 A A

Kürşat Zorlu
kzorlu77@gmail.com

 

İlk kez 1996 yılında “Şanghay Beşlisi” şeklinde kurulan ve 2001 yılında Özbekistan’ın katılımıyla “örgüt” unvanı alan Şanghay İşbirliği Örgütü Devlet Başkanları zirvesi Kazakistan’ın Başkenti Astana’da gerçekleştirildi. Dünya nüfusunun neredeyse yarısını teşkil eden organizasyon yapısı farklı bölgesel güçleri ve coğrafyaları bir araya getiren yönüyle dikkat çekiyor. Örgütün tam üyeleri Rusya, Çin, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Özbekistan…

Dün Astana’da onaylanan kararla Hindistan ve Pakistan’da bu statüyü kazandı. Bir de gözlemci statüsü ile bulunan Moğolistan, İran, Afganistan ve Beyaz Rusya ile Türkiye’nin içinde yer aldığı diyalog partnerleri var.

Bu açıdan Şanghay İşbirliği Örgütü’nün Çin, Rusya, İran, Hindistan ve Orta Asya bloğunu ortak bir güvenlik algısında konuşlandırmaya yönelik en önemli üst kuruluş olduğu söylenebilir. Tam anlamıyla bir karşılaştırma yapmak doğru olmaz ama NATO’nun bir tür antitezi olarak kabul edilmesi temelsiz değil. Zira bahsi geçen ülke ve bölgelerin olası tehditler karşısında ortaklaşması ancak böyle bir çatının sembolik, kimliksel ve diplomatik motivasyonu ile pekiştirilebilir. Fiili durum itibariyle gerçekleşmesi mümkün olmasa da zaman zaman Türkiye’nin de örgüte üyelik ihtimalinin seslendirilmesi bu sembolik/kimliksel vurgunun güçlendirilmesi hedefi ile ilişkili…

Zirvenin resmi gündemindeki bölgesel konuların yanı sıra özellikle Katar’a başlatılan abluka ve Çin’in İpekyolu Programı konuşulanlar arasındaydı. Gerçekten birbiriyle çok ilişkili meseleler. Örgütün öncü ülkelerine dikkatle bakılırsa ABD destekli olduğu neredeyse kesinleşen Katar karşıtı sistemin sadece suni-şii ayrışması veya taht kavgaları ile açıklanması imkansız. Böyle bir imkan ancak yakın gelecekte yönünü kesinleştirecek enerji ve ulaşım güzergahları üzerinde bulunabilir. Bu güzergahları elinde tutanlar bölgesine hakim olur.

Bu noktada belki de en önemlisi Orta Asya ve Hazar’ın enerji denklemini değiştirmeye muktedir olan Çin’in “Tek Kuşak Tek Yol” projesi…İran’ı, Türkiye’yi, Körfez’i ve elbette Katar’ı da yakından ilgilendiriyor.

Bu projenin kuzey istikametinde Kazakistan güneyinde ise İran kilit faktör. Çin öncelikle İran üzerinden tüm Ortadoğu’ya kendi mallarını ihraç etmek ve bölgeden enerji ithal etmek için çok büyük bir bütçeyi seferber ediyor. İki gün önce Rusya Devlet Başkan Yardımcısı Y.Uşako’nun “İran’ın artık Şanghay’a tam üyelik zamanı geldi” açıklaması sıradan bir çıkış değil.

Üstelik bu hat Türkiye için de o kadar önemli ki Ulaştırma Bakanı Ahmet Arslan geçtiğimiz ay Türkiye ile Çin’i Hazar Denizi üzerinden bağlamayı ve Ç in’den Avrupa’ya kesintisiz demiryolu hattı oluşturulmasını önermişti.

Kazakistan’ın Katar Yaklaşımı

Bölge ülkelerinin Orta Asya’ya ilgilerinin arttığı bir dönemde Kazakistan Dışişleri Bakanı Kayrat Abdurrahmanov Körfez’deki krizle ilgili ülkesinin tavrını “bölge için, hepimiz için diplomasi ve uzlaşma temelinde çözülmesi kararlılığı” ile açıkladı. Yani bir tür tarafsızlık içerisinde olacaklarını vurguladı. Katar Emiri, Astana şehrinde Orta Asya’nın en büyük camisi olan Nur Astana camisini yaptırmıştı. Kazakların, Birleşik Arap Emirlikleri ile dış ticaretinin 200 Milyon Dolar, İran’la ise yaklaşık 700 milyon dolar olduğunu da belirtelim.

 

Kafkassam

Gündem - 16:29 A A
BENZER HABERLER

HABER LİSTESİ

  • 01
    Bugün sözü okurların ve dinleyicilerin yorumlarına bırakalım…
    Neşe Doster nesedoster@yahoo.com Bazen çerçeveletilecek değerdeki sözler duyar, yorumlar okur, onaylayan bakışları ayakta alkışları görür, her şeye rağmen devam dersiniz ya! Baskıya yetiştirmek için zamanla yarıştığınız kitaplarınız, kısa bir sürede hazırladığınız ama arkasında geceler boyu çekilen uykusuzlukların,  inip çıkan tansiyonun, denetlenemeyen nabız atışının, göz numaralarının artışının yattığı yazılarınız, yani özverinin hâkim olduğu özel bir çaba, […]
  • 02
    Bolivya’da askeri kışlaya saldırı: 200’den fazla asker rehin alındı
    Morales’in destekçileri eski başkana karşı açılan davaların geri çekilmesini talep ederek askeri kışlaları ele geçirmekle tehdit ediyor. Bolivya’da eski Devlet Başkanı Evo Morales’in destekçilerinden oluşan silahlı bir grubun Cumartesi günü Cochabamba kenti yakınlarındaki bir askeri kışlaya baskın düzenleyerek, 200’den fazla askeri rehin aldı. Bolivya ordusu tarafından yapılan açıklamada silahlı grubun, birçok silah ve mühimmata da […]
  • 03
    İtalya’da mafya, Vatikan ve Mossad’ın karıştığı siber komplo hakkında bilinenler
    İtalyan medya kuruluşları davayı, ‘mafya üyelerinin ve istihbarat servislerindeki yetkililerin yanı sıra Mossad da dahil olmak üzere yabancı istihbarat servislerini içeren en üst düzeyde bir komplo’ olarak nitelendiriyor. İtalya’yı sarsan büyük bir siber casusluk skandalı ülke sınırlarının dışına taşarak büyüyor. İsrail, Vatikan ve Rusya’yı da içine çeken hackleme ve bilgi sızdırma olaylarında İtalya Başbakanı Giorgia […]
  • 04
    ABD’liler seçim bahislerine 123 milyon dolar yatırdı
    Kalshi’de bahis oynayanların çoğu eski başkan Trump’ın kazanmasını bekliyor. Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) başkanlık seçimlerine günler kala anket şirketlerinin ve medyanın yanı sıra bahis sitelerinde de hangi adayın kazanacağına dair ciddi bir tartışma yaşanıyor. En büyük ABD borsalarından biri olan Kalshi’ye göre, Amerikalılar başkanlık seçimleri için yasal olarak 123 milyon dolardan (4 milyar Türk Lirası) […]
  • 05
    Harris ve Trump arasında yarış: Seçime üç gün kala hangi aday önde?
    Seçimin galibini belirlemeye yönelik en yakın sonucu seçimlerin hemen ardından yayınlanacak sandık çıkış anketleri gösterecek ama çok sayıda anket firması ve gazetenin seçim tahminleri şimdiden yayınlanıyor. Milyonlarca Amerikalı, 5 Kasım Salı günü Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) 47. başkanını seçmek için oy kullanacak. 2024 ABD başkanlık seçimlerinin, yakın tarihin en çekişmeli yarışlarından biri olması bekleniyor. Demokratların […]