Erdoğan ve Trump Beyaz Saray’da görüştü

İki lider görüşme sonrası başka açıklama yapmadı, ancak görüşme öncesinde Oval Ofis’te gazetecilere açıklamalarda bulundu.

Erdoğan toplantıda Halkbank ve savaş uçakları dahil birçok konuyu ele alacaklarını söyledi.

Trump da F-35 ve F-16’ları konuşacaklarını söyledi.

Trump, ABD’nin Türkiye’ye uyguladığı yaptırımlara dair bir soruya “Toplantımız iyi geçerse hemen kaldırabiliriz” yanıtını verdi.

Trump yönetimi, Ankara’nın 2019’da Rus yapımı S-400 hava savunma sistemlerini topraklarına konuşlandırması üzerine Ankara’yı Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşılık Verme Yasası (CAATSA) kapsamında da yaptırıma tabi tutmuştu.

Türkiye’nin yaklaşık 1.4 milyar dolar ödediği altı adet F-35 savaş uçağına ABD tarafından el konmuştu.

Türkiye, F-35 programına yeniden dönmek ve üretim sürecinin parçası olmak istiyor.

Erdoğan’ı göstererek ‘hileli seçimleri en iyi o bilir’ dedi

Trump, görüşme öncesinde Erdoğan’la uzun süren bir dostluğu olduğunu söyledi.

ABD Başkanı, ilişkileri hakkında “Haksız bir şekilde sürgünde olduğum dönemde [bile devam etti] ki hileli seçim [sonucuydu]” dedi.

Trump hemen ardından işaret parmağıyla Erdoğan’ı göstererek “Hileli seçimleri herkesten daha iyi bilir” yorumunu yaptı.

Trump daha sonra Erdoğan’ı öven açıklamalarda bulundu.

Trump, “çetin bir adam” olarak nitelediği Erdoğan için “Ben kendi fikirleri olan insanları çok sevmem ama onu seviyorum. Ülkesinde iyi iş yapıyor, ülkelerimizin de iyi ilişkisi var” dedi.

Erdoğan, Trump’ın ardından söz aldığında ABD Başkanı’nın kendisini işaret eden jesti ve “hileli seçim” imasına dair herhangi bir yorum yapmadı.

Trump 2020 seçimlerinde Joe Biden’a karşı kaybetmesinin hileli olduğunu savunuyor.

Ancak mahkemelere de taşınan bu iddiaları teyit eden herhangi bir kanıt bulunmuyor.

Trump 2024 seçimlerinde tekrar ABD Başkanı seçilerek ikinci kez Beyaz Saray’a geldi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Trump’ın açılış konuşması için kendisine söz verdiğinde Heybeliada’daki Ruhban Okulu için ellerinden geleni yapacaklarını söyledi.

Fener Rum Patrikhanesi, Ortodoks kilisesine din adamı yetiştiren bu okulun tekrar açılması için uzun süredir çağrı yapıyordu.

Erdoğan Patrik Bartholomeos ile bu konuyu görüşeceğini de ekledi.

Trump ise bunu “çok iyi” diye yanıtladı, “Yardıma ihtiyaçları vardı ve ben de bunu gündeme getireceğimi söyledim” dedi.

‘Erdoğan iki taraftan da saygı görüyor’

Trump, toplantı öncesi gazetecilere yaptığı açıklamada Türkiye’nin Rusya ile ilişkisine de değindi.

Trump, Erdoğan’a hitaben “Rusya’dan petrol almayı bırakmasını isterim” dedi.

ABD Başkanı ayrıca Rusya’nın bir süredir Ukrayna’da çok sayıda asker kaybedip mühimmat harcamasına rağmen hiç toprak kazanamadığını vurguladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu savaşın sonlandırılmasına verebileceği katkılara dair bir soruya ise “Cumhurbaşkanı Erdoğan iki taraftan da çok saygı görüyor. Çok tarafsız. Herkes tarafından saygı görüyor, benim tarafımdan da…” diye cevap verdi.

‘Birlikte tüm sıkıntıları aşacağımıza inanıyoruz’

Trump, Suriye hakkındaki bir soruyu ise “Suriye’deki zaferin sorumlusu Erdoğan’dı. Suriye’yi eski liderinden kurtaran kişi de o” diye yanıtladı ve ekledi:

“Bu Erdoğan’ın başarısı, Türkiye’nin başarısı.”

Gazze konusunda Erdoğan’la aynı fikirde olup olmadıkları sorulduğunda ise “Kendisinin görüşlerini bilmiyorum ama konuşacağız” dedi.

Erdoğan’ın Gazze konusunda bir kozu olup olmadığı sorusuna da “Bunu bilmiyorum ama buna ihtiyacımız olmayacağını düşünüyorum” diye yanıt verdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’a ise pek çok liderle görüşebilen bir cumhurbaşkanı olarak Trump ile birlikte neler başarabileceği soruldu.

Erdoğan bu soruya “Birlikte, el ele tüm sıkıntıları aşacağımıza inanıyoruz” diye yanıt verdi.

2019’dan beri ilk Beyaz Saray ziyareti

Bu Erdoğan’ın 2019’dan bu yana ilk Beyaz Saray ziyareti.

Trump sosyal medya platformu Truth Social’dan ziyaretle ilgili yaptığı açıklamada ABD ve Türkiye’nin ticari ve askeri anlaşmalar üzerinde çalıştığını söylemişti.

Trump, açıklamasında Türkiye’nin ABD’den F-35 savaş uçağı alımına ilişkin görüşmelerin de devam edeceğini ve bu konunun “olumlu sonuçlanmasını beklediğini” kaydetmişti.

Trump, “çok sayıda” Boeing uçak ve F-16 savaş jetinin satışının da masada olacağını belirtmişti.

Trump, “Cumhurbaşkanı Erdoğan ve benim hep çok iyi bir ilişkimiz oldu. Onu ayın 25’inde görmeyi dört gözle bekliyorum” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ise görüşmede “kapsamlı stratejik ilişkilere sahip olduğumuz müttefikimiz ABD ile başta ticaret, yatırım ve savunma sanayisi olmak üzere birçok konuyu ele alacağız” diye duyurdu.

Trump ile görüşmelerinin “savaş ve çatışmaların durmasına katkı sunacağına” ve iki ülke arasındaki işbirliğini “daha da güçlendireceğine” inandığını belirtti.

Görüşmede Türk-Amerikan ilişkilerinin tüm boyutlarıyla ele alınması, özellikle ticari konularda adımlar atılması bekleniyor.

İki lider, Trump’ın ilk başkanlık döneminde iki kez Beyaz Saray’da görüşmüştü.

Erdoğan en son Washington ziyaretini Kasım 2019’da gerçekleştirmişti.