Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com ,Konumuz “mead” (ölüm sonrası hayat) gerçeği ile ilgilidir! Bu konunun fazlaca önem arz etmesinden dolayı, bizim bu husustaki görüşlerimizi de burada izah etmeğe çalışacağız! Batılı toplumlar varlıklarını, büyük ölçüde dünya hayatı üzerine bina etmiş ve dünyalarını mamur kılmışlardır! Daha açıkçası, dünya hayatından başka bir hayatın bulunduğuna dikkat etmemişlerdir! Bunun için ömür, imkân, […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com Konumuz: Dinî adalet mi yoksa adil bir din mi? Bunların hangisini istiyoruz? Biz bu konuda “din” için iki tür okuma biçiminden söz edeceğiz. O okuma biçimlerinden biri “dinî adalet” biçimidir. Yani insanlardan bir kısmı “dinî adalet” isterler! Bunlar der ki, dinin aslı ve dinden üreyen her şey “adalettir!” Okuma biçimlerinden bir diğeri […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com Yer yüzünde tevhit dini, Adem’den Hatem’e kadar tek din ve tek kanal olmasıyla birlikte üç ırmak şeklinde akmıştır. Birinci ırmağın adı “Yahudilik”, ikincisinin adı “Hıristiyanlık”, üçüncüsünün adı ise “İslam” dır! Bunlardan her birinin de ayrı ayrı kurucu terimleri vardır! (Yani o ırmağı/inancı tanımlayan tek kelime söz konusudur!) Yahudiliği tanımlayan tek kelime “İsrail’dir”. […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com Arapçada “Müheymin”; “gözeten” anlamındadır (gözetleyen değil!) Allah’ın bu sıfatı, müthiş bir sıfattır! Kuran-ı Kerimde O’nun bu sıfatı şu şekilde geçer: -“O, kendisinden başka hiçbir ilah olmayan Allah’tır! Hükümrandır, münezzehtir, esenliktir, mümindir, müheymindir (gözetendir), üstündür, cebbardır ve uludur. Allah, ortak koştukları şeylerden münezzehtir!” (Haşr: 23) Kuran’ın kendisi de müheymin (kendi içinde yer alan […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com   Yayın tarihi: 7 Şubat 2025 Türk düşünür Hasan Kanaatlı, Mescid-i Aksa’yla ilgili söyleşide: “İnsanlığı kurtarmak” İran İslam Cumhuriyeti’nin nihai hedefidir/Dünya çapındaki Müslümanlar İran’ı destekliyor!”  dedi Türkiye Ehl-i Beyt Dernekleri Federasyonu Başkanı Hasan Kanaatlı, İmam Humeyni (RA) önderliğindeki İran İslam Devrimi’nin, İslami uyanış ve kalkışma ruhunu canlandırarak, Müslüman ve hatta gayrimüslim toplumlara […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com Şöyle bir soru vardır: Acaba Hz. Peygamber (sav) at’ tan küçük ve eşek ’ten büyük olan insan kafalı “Burak” namındaki bir binek ile miraca gitmiş midir? Cevap: Kuran’da Necm Suresinde 5 ile 11’inci ayette miraçtan bahsedildiği söylenir. Yine İsra Suresi’nin ilk girişinde de bundan söz edildiği dillendirilir. Fakat gerçek şu ki biz […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com Hristiyanlıkta “Usul-i Din” 5 dir. Biz bu bilgileri halkımızın bilmesi ve hafızasında tutması için, gayet özet bir şekilde anlatmaya çalışacağız: Tüm Hristiyanların iman etmesi gereken 5 dini esas (Usul-i Din) vardır! Birincisi; “Teslise” iman etmek! Yani Allah’ın; Baba, Oğul ve Kutsal Ruh gibi üçlü bir güçten ibaret bulunduğuna inanmak! Aslında buna “Salus” […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com Aslında daha önceleri böyle bir soru yoktu. Bu soru, içerisinde bulunduğumuz çağın sorularından biridir. Peki bu soru niçin gündeme geldi derseniz şayet, şunu söylerim! -“Son dönemlerde, keşiflerin çoğaldığı ve insan topluluklarının birbirleriyle iletişim kurdukları böyle bir dönemde insanlar, üzerinde yaşadığı bu arz küresinde başka inanış, ekol ve düşüncelerin de var olduğunu keşfetti. […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com Şöyle bir soru yöneltilebilir: Mademki Kuran’da mucizeden bahsedilmiyor ve peygamberden mucize isteyen müşriklere, peygamber de: “Ben ancak resul olarak gönderilen bir beşerim” (İsra: 93) diyor ve mucize getireceğini adeta reddediyor, o takdirde Kuran neden bu kadar kıssalardan söz etmiş ve bunları zikretmiştir? Cevap     Dinler için akılcılık önemli değildir! Önemli olan imandır! […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com Konu; iki boyutludur! Boyutlardan birincisi şudur: “Müspet ya da menfi anlamda duyguların dini inançların oluşmasında etkisi var mıdır yok mudur? İkincisi şudur: “Duygular insanlara bilgi yüklüyor mu yüklemiyor mu? Örneğin “sevgi” ya da “korku” veya “öfke”, insana herhangi bir bilgi yüklüyor mu? Diğer bir ifadeyle; acaba duygular kendi batnında bilgi taşıyor mu […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com “Allah sevgisi nedir?” konusu ve sorusu, Müslümanların asırlarca ilgi duydukları ve ağızlarından hiç düşürmedikleri konulardan biridir! Özellikle de ariflerin her şeyi “Allah sevgisi” ve “ilahi aşk” uğrunda yaptıkları da bilinen bir vakıadır! Biz burada öncelikle “Allah sevgisinden” kastedilen şeyin ne olduğunu ele alıp inceleyeceğiz! Kuran’da bu konudan (Allah sevgisi konusu) çok az […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com Bu bölümde “ölümden sonraki hayat” hakkında “vicdancıların görüşü” nü aktarmaya çalışacağız! Önceden “ölümden sonraki hayat” ile ilgili üç görüş aktarmıştık; Bunlar felsefecilerin, İslam alimlerinin ve reenkarnasyoncuların görüşleriydi! Şimdi aktaracağımız görüş, “vicdancıların görüşü” dür! Zaten ilk baştan “ölüm sonrası hayat” ile ilgili 4 görüşün bulunduğundan söz etmiştik! Bunların dışında bir de “Materyalistlerin görüşü” […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com Bu bölümde ölümden sonraki hayat ile ilgili “reenkarnasyon” konusunu ele alıp incelemeğe çalışacağız! Acaba “reenkarnasyon/tenasüh” diye bir şey var mıdır yok mudur? Yapılan araştırmalarda görüleceği üzere bu inanış (reenkarnasyon), eskiden beri var olan bir inanıştır ve özellikle de doğu ve uzak doğu inanışlarında mevcuttur! Yani Hindu, Buda, Tao ve Konfüçyüs gibi inanışlar […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com Genel filozofların ölümden sonraki hayat ile ilgili görüşleri şöyledir: -“Genel filozofların ölümden sonraki hayatın varlığı ile ilgili görüşleri “müspet” tir! Her ne kadar bu filozoflar ile İslam alimlerinin hayatın tasvirinde, cennet, cehennem vs. gibi görüşleri hususunda farklı düşünceleri olsa da yine genel filozoflar “ölümden sonraki hayat konusunu kabul eder ve bununla ilgili […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com Bilindiği üzere, farklı mezheplere mensup tüm İslam alimleri, Kuran’ı Kerim’e bağlıdırlar ve bunların tümü de insanın “beden ve ruh” tan müteşekkil olduklarını kabul ederler. Yine ölümden sonra bedenin fani olduğunu, ruhun ise baki kaldığını ve kıyametin tahakkuk edeceği ana dek, “berzah alemi” nde beklediklerine iman ederler! Yani İslam alimleri iki alemin varlığından […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com Biz burada “Ölümden sonraki hayat” konusunu hem “din felsefesi” hem “kelam” ve hem de “marifet” açısından ele alıp incelemeye çalışacağız! İlk önce konuyu “din felsefesi” açısından ele alacağız. “Din felsefesinde” bu konu hususunda bir takım farklı görüşler beyan edilmiştir! Fakat asıl mesele şu ki, “öldükten sonraki hayat” düşüncesinin kaynağı nedir ve bu […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com   Dinin ilk kaynağı “vahiy” dir! Diğerleri bundan sonra gelir. “Vahiy” hakikati, ilahi sırlardan bir sırdır! Şimdiye kadar da çözülmemiştir! Fakat hakkında birçok görüşler serdedilmiştir! Onunla ilgili serdedilen görüşleri şöyle sıralamak mümkündür:   Rasyonel akılcıların görüşü. Nakilcilerin görüşü. Dini akılcıların görüşü. Ariflerin görüşü. Din de zaruri şeylerden biridir, akıl da! Fakat kimilerine […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com Şöyle bir soru akla gelebilir: Kuran’da Hz. Musa (as)’dan bu kadar bolca övgüyle söz edildiğine göre, acaba Hz. Muhammed (sav)’in onu örnek aldığını söyleyebilir miyiz? Çünkü Kuran’da hiçbir nebi hakkında onun kadar bolca söz geçmemiştir! Cevap: Kuran, ilmi bir kitap değildir! Mev’ize kitabıdır. Bunun için onda hem gerçek türü hem de masal […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com Bu makaledeki konumuz; “günah/suçluluk kompleksi”dir! Özellikle de Müslümanların zihinlerine gömülen ve onları ilgilendiren “günahı/suçluluk kompleksini” ele alıp inceleyeceğiz! Acaba “günah” gerçekte var mıdır yoksa hayal midir? Acaba günahı/suçu işleyenin, işlediği günaha dair şuuru/bilinci oluyor mu yoksa günah, yalnızca bir kompleksten mi ibarettir! “Şuur” ile “kompleks”in arasında şöyle bir fark vardır: “Günaha/Suça dair […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com KUR’AN-I KERİM’DE FETİHLER İLE İLGİLİ AYETLER VAR MIDIR? Soru şudur: Acaba fetih denilen konu Kuran’da var mıdır ve meşru mudur? Diğer bir deyişle: Acaba İslam’da “fetih” diye bir şey var mıdır? Şu anlamda ki; Müslümanların bulundukları bölgeden bir ordu hareket etsin, gayri Müslimlerin yaşadıkları bölgeler gitsin, söz konusu gayri Müslimler de ister […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com İnsanoğlunun kültüründe “şer” diye bir kavram vardır! Bu kavram ile ilgili farklı kültürler farklı yorumlar yapmışlardır. Kimi düşünürler şer kavramı üzerinden Allah’ın varlığına dair şu itirazı yapıp şöyle demişlerdir: -“Şayet Allah her şeyi bilen ve her şeye gücü yeten (Cebbar) biri ise ve yine şayet “mutlak hayır” ise, o takdirde şer ve […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com Soru: 1 İslam dünyasının geri kalmasındaki suç, “fakihlerin midir?” yoksa “şer’i hükümlerin midir?” Cevap Elbette ki Sünni- Şii tüm fakihler, İslam dininin bel kemiğidirler! Fakat şer’i hükümler bayağı ağır hükümlerdirler ve birçoğu da İslam devletiyle (siyasetle) ilintili hükümlerdir! Bizler için özellikle de bu çağda gerekli olan İslam, Mekke’deki İslam’dır! Mekke İslam’ında yalnızca […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com Akıl, konu “din” olunca işlemez hale geliyor! İnsanlar, ulema ve feylesoflar, tamamına yakını hurafe sözlerden ibaret olan “din” hususunda suskun kalıyor ve akılları adeta kilitleniyor! Soru şu ki: “Akıl ve buna sahip kimseler dinî konularda neden ya sessiz kalıyor ya da onlar da o konuları savunmuş oluyorlar!” Örneğin İbn Sina, İbn Rüşt, […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com Bir görüşe göre “Büyük Şeytan” toplumsal ruhtur! Diğer bir görüş de şöyle der: -“Semavi dinler 2 şeyi icat etmişlerdir ve dinlerde asıl olan da bu 2 şeydir!  Diğerleri ise bu iki aslın teferruatıdır! Bu iki asıldan biri “insanımsı İlah’tır”, diğeri ise “Şeytan’dır!” Tabi ki Allah’ı kabul etmeyen biri, Şeytanı da kabul etmez. […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com Din; ne ahlaktır ne ameldir! Hatta marifet/bilgi de değildir! Din; Vücuttur/varlıktır! Marifet/bilgi, zihnî meseledir ve itikattır! Vücut ise haldir, yani sevgidir! Şayet bir insanın kalbinde sevgi varsa, o kalpte Allah vardır! Şayet sevgi yok ise, isterse Allah’ın varlığına dair 100 delil getirse de o kalpte Allah yoktur! Dinin cevheri ise “kalbî iman”dır, […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com Orta Doğudaki Müslüman halk, iki kompartmanda yolculuk yapacak bir hale geliverdiler! Diğer bir deyişle Ortadoğu insanları, “Seküler” ve “dindarlar” olarak ki kesim şeklinde seyre koyuldular. Bu durum, günümüzde hala devam etmektedir! Buna; “ikiz kurumsallıklar” da diyebiliriz! Böylece bu ikiz kurumsallıklar, hala dahi devam etmekteler! Bu iki kurumlar, birbirlerine çok yabancılar! Birbirlerine karşı […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com Bu sorunun cevabını bulmak için, önce şu soruya cevap aramak lazım: -“Acaba Allah, insan diye yarattığı bu varlığa güveniyor mu güvenmiyor mu? Şayet güveniyorsa, bunu nereden anlayacağız, şayet güvenmiyorsa bunun delili nedir?”    Cevap: -“ Şunu açıkça belirtmek gerekir ki Allah, insan denen bu varlığa güveniyor ki onu yaratıp muhatap almıştır! Ona […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com Kriz veya kaos meselesi, maalesef İslam toplumunun hayatında her zaman bulunmuş bir meseledir. Hatta kriz meselesi insanlığın meselesidir. Hz. Âdem (as)’ın iki oğluyla başlamış ve bütün dinlerde krizler ve kaoslar yaşanmıştır. Bizim, dinlerle ilgili 2 paradigmamız (bakış açımız) vardır. Birinci paradigmamız şudur: Bizler genelde dinlerin topluluklara ve yaşama müdahalesini, bir kriz çözme […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com Elbette bu sözü kültürlü insanların söylemesi düşünülemez. Fakat bunun Sünni dünyada yaygın olmasının nedeni, araştırma yapılmadan onun alınıp kabul edilmesidir! Oysaki Allah bizlere akıl vermiş ve onu kullanmayı da istemiştir! Örneğin sosyal, siyasal vb. gibi meselelerde, televizyonlarda birçok konuları duyarız, fakat her duyduğumuzun doğru olduğunu kabul etmeyiz! Bu konuyu, kitaplarda yalan yanlış […]

Hasan Kanaatlı h.kanaatli@hotmail.com Hz. Hüseyin (as)da tıpkı Hz. İsa (as) gibi insanlığın ruhlarından biridir! Bu ruhun üzerinde birtakım çıkarcıların ve Emevî zihniyetli kimselerin tepinmesine müsaade etmemek lazım. Her beş-on kişilik bir cemaati olan ya da isminin önüne Prof. vs. gibi unvanları koyan birisi kalkıp ta kendine göre bir “Hüseyin” tarifi yaparsa, Hüseyni de batırır o […]